Strona Główna Informacje ogólne Warunki naturalne Galeria Mój e-mail PWSZ
HISTORIA




.: Czasy prehistoryczne Pierwszymi ludźmi, którzy pojawili się na terenie obecnej Norwegii, byli przybysze z Syberii. Było to ok. 11 tyś. lat temu. Byli oni przodkami współczesnych Samów (grupa etniczna zamieszkująca obecnie północne krańce Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji Europejskiej). Po ustąpieniu zlodowacenia w północnej części Europy ludy ze środkowej części kontynentu zaczęły wędrować na północ. Ok. 2500 r. p.n.e. z terenu obecnej Szwecji do południowej Norwegii przywędrowali przedstawiciele kultury toporów bojowych, kultury toporów łódkowatych i kultury pucharów lejkowatych (nazwy pochodzą od używanych przez te kultury różnych narzędzi i przedmiotów wytworzonych z kamienia). Rysunki z okresu sprzed 500 r. p.n.e., które wyryte były w skale, przedstawiają prace na roli i sceny morskie. Przybliżają nam ówczesny rozwój metod uprawy ziemi i postęp technologiczny (m.in. budowę łodzi). Ok. 700 r. irlandzcy mnisi zbudowali klasztor w Selje, prawdopodobnie pierwsze udokumentowanie obecności chrześcijańskiej w Norwegii. Tamte czasy charakteryzowały obszar Norwegii podziałem na małe, niezależne, oddzielne królestwa, które rządzone były przez jarlów (możnowładców).

.: Epoka Wikingów Norwegia wywarła największy wpływ na historię Europy w epoce wikingów, którzy trudnili się morskim i przybrzeżnym rozbojem. Sama nazwa ''wiking'' pochodzi od słowa vik, które obecnie w języku norweskim oznacza wąską zatokę, a w staro-norweskim w ogóle zatokę. Ok. 800 r. normańscy szkutnicy skonstruowali stosunkowo szybkie i zwinne łodzie, wyposażone w ciężki kil, do 16-tu par wioseł oraz w duży kwadratowy żagiel. Ogólnie za datę rozpoczęcia epoki wikingów przyjmuje się rok 793, w którym morscy rozbójnicy splądrowali klasztor św. Kutberga przy wybrzeżu Northumbrii w Brytanii. Do jednych z ważniejszych bitw (rozegrana ok. 900 r.) doszło nad Hafrsfjordem, niedaleko Stavanger. Zakończyła okres wojny domowej. Po tym okresie z Norwegii wyemigrowało do Islandii ok. 20 tyś. ludzi. Uciekali przed zwycięskim królem Haraldem Pięknowłosym.

.: Średniowieczna Norwegii Król Håkon Dobry, ochrzczony podczas pobytu na dworze angielskim, przywiózł do Norwegii nową wiarę. Starał się wprowadzić ją w swoim królestwie przy pomocy misjonarzy z Brytanii. W 960 r. po śmierci Håkona Dobrego chrześcijaństwo zniknęło bez śladu. Aby chronić kraj przed księstwami ruskimi Håkon V zbudował dwie twierdze (w Vardø i Akershus - aby bronić zatoki Oslo). Za jego panowania przeniesiona została stolica z Bergen do Oslo. Następcą Håkona V był jego wnuk (syn córki Håkona i księcia szweckiego) Magnus VII, który otrzymał także tron szwecki. Doprowadziło to do zjednoczenia obu państw, a w późniejszej przyszłości do słabnięcia Królestwa Norwegii aby w końcu stać się jeszcze jedną prowincją Danii. W 1349 r. ludność Norwegii zdziesiątkowała epidemia Czarnej Śmierci - dżumy dymienicznej. Choroba ta zabiła ok. 80% szlachty i dziesiątkowała też chłopów; w rezultacie ci, co przeżyli, musieli powrócić na rolę (gdyż ziemia leżała odłogiem a miasta popadały w ruinę), a to na zawsze zmieniło norweską strukturę społeczną. W 1380 r. utraciła niepodległość oraz kontrolę nad Islandią, wchodząc w unię polityczną z Danią.

.: Reformacja, wojna i unia polityczna W XVI w. Skandynawia nawróciła się na chrześcijaństwo a Duńczycy próbowali wprowadzić swój język jako urzędowy na całym tym obszarze. Pod koniec XVI w. rozpoczęła się seria konfliktów pomiędzy unią duńską a Szwecją, która wystąpiła z unii w 1523 r. (wojna siedmioletnia (1563-1570) i wojna kalmarska (1611-1614)). Na przełomie XVII w. Norwegia straciła (w skutek wojen) sporą cześć swojego terytorium. W 1716 r. Szwedzi zajęli Oslo (przemianowane przez króla Chrystiana IV na Christianię). Ciężki okres dla Norwegów to czas wojen napoleońskich, kiedy Wielka Brytania zastosowała blokadę Norwegów. W 1814 r., po kapitulacji Danii, Norwegia znalazła się w ''unii koronnej'' w granicach Szwecji. Jednak panowanie Szweckie nie podobało się Norwegom. W kwietniu 1814 r. w Edisvoll spotkali się rolnicy, politycy i przedsiębiorcy aby napisać nową konstytucję. W dniu 17 maja 1814 dzieło ukończono, a data ta obchodzona jest w Norwegii jako święto narodowe. W latach 1825-1925 ponad 750 tyś. Norwegów wyjechało do Stanów Zjednoczonych i Kanady. W 1905 r. przeprowadzono referendum dotyczące kontynuacji unii ze Szwecją. Wynik mógł być tylko jeden - król Oskar II musiał uznać suwerenności Norwegii i zrzekł się jej tronu. W Norwegii wprowadzono monarchię konstytucyjną, królem ogłoszono Håkona VII. W 1920 r. podpisano traktat w sprawie Svalbardu. Przyznawał on Norwegii zwierzchnictwo nad wyspami Svalbardu pod warunkiem, że prawa do wydobywania minerałów będą mieć wszyscy sygnatariusze traktatu. W 1931 r. międzynarodowy trybunał w Hadze wydał wyrok w kwestii własności Islandii, Grenlandii i Wysp Owczych na korzyść państwa Duńskiego.

.: II wojna światowa 9 IV 1940 r. Niemcy zaatakowały Norwegie, król Håkon i rodzina wyjechali do Wielkiej Brytanii. Wojska brytyjskie, francuskie, polskie i norweskie odpierały ataki niemców. W 1942 r. Niemcy powołali marionetkowy rząd w Oslo. Podczas okupacji zginęło ponad 10 tyś. Norwegów. Już po wojnie w 1946 r. Norwegia została członkiem-założycielem ONZ a trzy lata później przystąpiła do NATO.

.: Czasy współczesne W 1952 r. nastąpiło zacieśnienie kontaktów z państwami skandynawskimi poprzez utworzenie Rady Nordyckiej. Osiem lat później Norwegia wstąpiła do EFTA a w 1972 r. opowiedzieli się przeciwko wstąpienia do EWG. Podobne referendum odbyło się w 1994 r. ale dotyczyło już UE i po raz kolejny obywatele kraju powiedzieli ''nie''.